Indien het onmogelijk is gebleken om de problemen op te lossen door middel van conflictbemiddeling zijn er ook andere alternatieven die in verhouding tot een reguliere rechtszaak minder tijd en minder geld kosten en bovendien vaak een beter resultaat opleveren voor zowel de opdrachtgever als de ICT-leverancier.  

Voor het beslechten van automatiseringsgeschillen kan gekozen worden voor arbitrage. Het grote voordeel van het inschakelen van SGOA arbiters, is dat zij (in tegenstelling tot de overheidsrechters) gespecialiseerd zijn in complexe ICT-problemen. Arbitragecolleges zijn multidisciplinair en minder gevoelig voor technisch imponeergedrag en verbaal geweld.

Bovendien is de procesgang sneller, zeker op het moment dat partijen in hoger beroep gaan. Bij arbitrage is het vonnis in eerste instantie in principe ook het eindoordeel.

De ICT-branche heeft de afgelopen jaren onmiskenbaar grote vooruitgang geboekt op het gebied van professionalisering en kwaliteitszorg. De huidige automatiseringsprojecten lopen daardoor in technisch opzicht minder snel uit op een mislukking.

Beschikbaarheid van geavanceerde methoden en technieken draagt daar in belangrijke mate aan bij. Niettemin blijken de resultaten van nogal wat ICT-projecten in de praktijk soms behoorlijk tegen te vallen. Lang niet altijd beantwoorden de producten en diensten die ICT-leveranciers leveren, aan de behoeften en verwachtingen van hun opdrachtgevers. Teleurstellingen en frustraties zijn dikwijls het gevolg.

De conflicten tussen opdrachtgevers en ICT-leveranciers worden steeds vaker langs procedurele weg aangepakt. In toenemende mate wordt daarbij de in ICT-zaken gespecialiseerde SGOA ingeschakeld.

Sinds haar oprichting in 1989 voorziet de Stichting Geschillenoplossing Automatisering in meerdere manieren om een geschil over informatietechnologie op te lossen:; de twee belangrijkste zijn daarbij mediation en arbitrage. Deze twee vormen verschillen wezenlijk van elkaar.

Mediation kan alleen succesvol uitpakken als de betrokken ICT-leverancier en opdrachtgever over en weer nog enig vertrouwen in elkaar hebben. Een goede bemiddelaar kan soms dat vertrouwen tussen partijen opnieuw opbouwen. In het merendeel van de gevallen die aan de stichting ter bemiddeling zijn voorgelegd, lukt het de opdrachtgever en leverancier om weer probleemloos met elkaar verder te gaan. Mediation probeert te voorkomen dat de partijen in harde juridische gevechten verwikkeld raken en probeert ervoor te zorgen dat het project kan worden voortgezet.

Arbitrages hebben een geheel ander doel. In een arbitrage leggen de betrokken partijen hun IT-geschil voor aan een of meer arbiters van de stichting, die over het geschil een voor alle partijen bindende beslissing nemen. Bij een arbitrage wordt de beslissing van de arbiters na afweging van alle juridische merites vastgelegd in een arbitraal vonnis. De partijen in het geschil zijn aan zo’n vonnis gebonden en desgewenst kan het vonnis door middel van de deurwaarder worden uitgevoerd. Een arbitraal vonnis heeft dus dezelfde rechtskracht als een vonnis van de normale overheidsrechter. Men duidt deze arbitrages daarom wel aan als ‘particuliere rechtspraak’.

Een belangrijk voordeel van de inschakeling van particuliere arbiters is dat zij (zoals gezegd), veel meer dan de gewone overheidsrechters, gespecialiseerd zijn in ICT-vraagstukken. De arbiters hebben allemaal jarenlange ervaring in de wereld van de informatietechnologie en zijn daardoor vertrouwd met de voetangels en klemmen bij de uitvoering van ICT-projecten. Bovendien kennen zij de handelsgebruiken van de ICT-branche. Een belangrijk punt is voorts dat de arbitragecolleges multidisciplinair zijn samengesteld. Naast gespecialiseerde ICT-juristen maakt de SGOA gebruik van ICT deskundigen met een technische of bedrijfskundige achtergrond.

Arbiters hebben zich de afgelopen jaren over de meest uiteenlopende conflicten gebogen. Vaak staat de kwaliteit van de door een ICT-leverancier ontwikkelde programmatuur ter discussie of dienen de arbiters een oordeel te geven over de deugdelijkheid van de specificaties van de software. Meerwerk en het overschrijden van oplevertermijnen leveren eveneens traditionele conflicten op. Dikwijls blijken de voorgelegde automatiseringscontracten voor velerlei uitleg vatbaar. Nog vaak blijken ICT-contracten van een slechte kwaliteit te zijn. Onduidelijkheden in de contracten blijven een bron van grote problemen.

Overigens worden niet alleen conflicten tussen leveranciers en opdrachtgevers voorgelegd. Ook wordt de stichting ingeschakeld voor de beslechting van geschillen tussen producenten van software en hun dealers. In een recent geval heeft zij onder meer getoetst of een dealer in voldoende mate zijn marketingverplichting uit het distributiecontract was nagekomen. Inzicht in de marktverhoudingen en de complexe technische aspecten van het product speelden een belangrijke rol bij de oplossing van het conflict.