De keuze tussen een arbitrage of rechtszaak in de praktijk

Rechters én IT-deskundigen? Of liever twee vliegen in klap?

Voor het oplossen van IT conflicten kunnen partijen verschillende routes bewandelen. Naast de gang naar een rechter kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van arbitrage. Evenals bij een rechtszaak leidt een arbitrage tot een bindende uitspraak op basis van een proces van hoor en wederhoor. Een arbitrage kent echter belangrijke voordelen op het gebied van snelheid, expertise, vertrouwelijkheid en kosten. Deze voordelen maken het vaak aantrekkelijk voor bedrijven om op deze manier IT-geschillen te beslechten.

Een actueel voorbeeld

Momenteel speelt bijvoorbeeld de volgende zaak bij een overheidsrechter. On Air houdt zich bezig met de exploitatie van een online videoplatform. Via haar platform biedt zij online evenementen aan. On Air besluit een nieuwe ‘front-end’ voor haar live events te laten ontwikkelen. Bij deze dienst kan de gebruiker tegen betaling online uitzendingen van live events, zoals concerten, bekijken. On Air sluit een contract met Triple IT. Het project verloopt helaas niet volgens plan en partijen maken een gang naar de rechter. Inmiddels zijn partijen zelfs verwikkeld in een hoger beroep.

De kernvraag in de zaak betreft: Was er op datum X een werkende front-end beschikbaar? Daarnaast speelden er juridische vraagstukken die netjes moesten worden afgepeld. Zo waren er bijvoorbeeld vragen over de reikwijdte van de zorgplicht end de verbindendheid van termijnen.

De rol van de IT-deskundige

Het hof besluit om een IT-deskundige te benoemen om de kernvraag uit te zoeken. Een IT-deskundige adviseert de rechter inhoudelijk om tot een goed onderbouwde uitspraak te komen. Uitspraken worden in belangrijke mate bepaald door de feitelijke gang van zaken. En in IT-geschillen hebben die feiten vaak te maken met IT, een onderwerp waar de meeste rechters onvoldoende expertise in hebben. Daarom zie je regelmatig dat rechters de expertise inroepen van een  onafhankelijke IT-deskundige.

Voor partijen betekent het inschakelen van een deskundige door de rechter dat ze ‘een procedure binnen een procedure’ voeren. Eerst is er de juridische strijd, en daarnaast speelt het debat over het deskundigenonderzoek. Was het in dit geval handiger geweest als partijen het geschil hadden voorgelegd aan in IT-gespecialiseerde arbiters in plaats van aan een overheidsrechter die wordt ondersteund door een externe IT-deskundige?

Was arbitrage verstandig geweest?

Mogelijk wel omdat van alle voordelen geprofiteerd had kunnen worden; snelheid, expertise, vertrouwelijkheid en kosten. Als partijen hun zaak voor arbitrage hadden voorgelegd aan de SGOA, dan hadden ze twee vliegen in een klap kunnen slaan; de inhoud en de juridische aspecten. Daarnaast was het conflict niet in de openbaarheid gekomen en was de uitspraak finaal geweest.

Uitgangspunt bij de SGOA is namelijk dat de zaak wordt berecht door een panel dat bestaat uit een combinatie van één of meer IT-juristen en IT-deskundigen. Omdat het arbitrale panel daardoor over eigen IT-deskundigheid beschikt, is het tot op heden nog nooit nodig  geweest om een externe IT-deskundige te benoemen.

Ondertussen loopt de zaak door

Intussen zullen On Air en Tripple IT nog door moeten procederen. Het zou mij niet verbazen als daar nog minstens een jaar mee is gemoeid, met de nodige processtukken en advocaatkosten van dien. Ik kan me voorstellen dat partijen achteraf nog eens kritisch zullen kijken naar hun wijze van geschilbeslechting.